پنج شنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳
گیاهی ترین AnzanDigital فروشگاه
خانه / مناسبت ها / محرم / عزاداری / ارزش عزاداری در احادیث

ارزش عزاداری در احادیث

سابقه عزادارى و سوگوارى بر مظلومیت خاندان پیامبر علیهم السّلام بسیار دیرینه است و برپایى مراسم سوگوارى براى ائمّه و احیاى خاطره شکوهمند و الهام بخش حیات و جهاد و شهادتشان ، همواره در تاریخ ، حرکت آفرین و بیدارگر بوده است .

سنّت شعر گفتن و مرثیه خواندن و گریستن و گریاندن در مجالس سوگ اهل بیت نیز، مورد تشویق و دستور امامان بود، چرا که عزادارى ، رساندن صداى مظلومیّت آل على به گوش مسلمانان بود و رسالتى عظیم داشت. اقامه مجالس به یاد آنان ، بیان رنجهاى جانکاه پیشوایان حق و خون دلهاى ائمه عدل ، فاش ساختن و آشکار کردنِ ناله مظلومانه آنان در هیاهوى پرفریب اغواگران بود و عزادارى براى شهید، انتقالِ فرهنگ شهادت به نسلهاى آینده تلقّى مى شد … و این خط همچنان ادامه یافت ، تا اکنون.۱

در اینجا به برخى از احادیث مربوط به این سنّت ارزشمند و سازنده اشاره می کنیم:

آتش عشقِ حسینى

پیامبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله فرمود:

براى شهادت حسین علیه السلام ، حرارت و گرمایى در دلهاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمى شود.

جامع احادیث الشیعه ، ج ۱۲، ص ۵۵۶

 

عاشورا، روز غم

امام رضا علیه السّلام فرمود:

هر کس که عاشورا، روز مصیبت و اندوه و گریه اش باشد، خداوند روز قیامت را براى او روز

شادى و سرور قرار مى دهد.

البحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۸۴

 

محرّم ، ماه سوگواری

امام رضا علیه السّلام فرمود:

هرگاه ماه محرّم فرا مى رسید، پدرم موسى بن جعفر(علیه السّلام ) دیگر خندان دیده نمى شد و غم و افسردگى بر او غلبه مى یافت تا آن که ده روز از محرّم مى گذشت ، روز دهم محرّم که مى شد، آن روز، روز مصیبت و اندوه و گریه پدرم بود.

امالى صدوق ، ص ۱۱۱

 

دیده هاى خندان

پیامبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله فرمود:

فاطمه جان !روز قیامت هر چشمى گریان است ؛ مگر چشمى که در مصیبت و عزاى حسین گریسته باشد، که آن چشم در قیامت خندان است و به نعمتهاى بهشتى مژده داده مى شود.

بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۹۳

 

سالگرد سوگ حسین علیه السّلام

حضرت صادق علیه السّلام فرمود:

یک سال تمام ، هر شب و روز بر حسین بن على علیه السّلام نوحه خوانى شد و سه سال ، در روز شهادتش سوگوارى برپا گشت .

بحارالانوار، ج ۷۹، ص ۱۰۲

 

بودجه عزادارى

امام صادق علیه السّلام مى فرماید:

پدرم امام باقر علیه السّلام به من فرمود:

اى جعفر! از مال خودم فلان مقدار وقف نوحه خوانان کن که به مدّت ده سال در(منا) در ایام حجّ، بر من نوحه خوانى و سوگوارى کنند.

بحارالانوار، ج ۴۶، ص ۲۲۰

نوحه خوانى سنّتى

ابو هارون مکفوف مى گوید:

خدمت حضرت صادق علیه السّلام رسیدم . امام به من فرمود: (برایم شعر بخوان ). پس برایش اشعارى خواندم . فرمود: اینطور نه ، همان طور که (براى خودتان ) شعرخوانى مى کنید و همانگونه که نزد قبر حضرت سیدالشهدا مرثیه مى خوانى .

بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۸۷

 

پاداش شعر گفتن براى حسین علیه السّلام

امام صادق علیه السّلام به جعفربن عفان فرمود:

هیچ کس نیست که درباره حسین علیه السّلام شعرى بسراید و بگرید و با آن بگریاند مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب مى کند و او را مى آمرزد.

رجال شیخ طوسى ، ص ۲۸۹

 

سرودن براى اهل بیت علیهم السّلام

امام صادق علیه السّلام فرمود:

هرکس در راه ما و براى ما یک بیت شعر بسراید، خداوند براى او خانه اى در بهشت ، بنا مى کند.

وسائل الشیعه ، ج ۱۰، ص ۴۶۷

 

اصحاب مدح و مرثیه

امام صادق علیه السّلام فرمود:

خدا را سپاس که در میان مردم ، کسانى را قرار داد که به سوى ما مى آیند و بر ما وارد مى شوند و ما را مدح و مرثیه مى گویند.

وسائل الشیعه ، ج ۱۰، ص ۴۶۹

 

شعر خوانى در ایّام عزا

امام رضا علیه السّلام به دعبل (شاعر اهل بیت ) فرمود.

اى دعبل ! دوست دارم که برایم شعرى بسرایى و بخوانى ، چرا که این روزها (ایام عاشورا) روز اندوه و غمى است که بر ما خاندان رفته است .

جامع احادیث الشیعه ، ج ۱۲، ص ۵۶۷

 

مرثیه ، نصرت اهل بیت علیهم السّلام

امام رضا علیه السّلام فرمود:

اى دعبل ! براى حسین بن على علیه السّلام مرثیه بگو، تو تا زنده اى ، یاور و ستایشگر مایى ، پس تا مى توانى ، از یارى ما کوتاهى مکن .

جامع احادیث الشیعه ، ج ۱۲، ص ۵۶۷

على علیه السّلام فرمود:

خداوند براى ما، شیعیان و پیروانى برگزیده است که ما را یارى مى کنند، با خوشحالى ما خوشحال مى شوند و در اندوه و غم ما، محزون مى گردند.

غررالحکم ، ج ۱، ص ۲۳۵

 

سوگوارى در خانه ها

امام باقر علیه السّلام نسبت به کسانى که در روز عاشورا نمى توانند به زیارت آن حضرت بروند، اینگونه دستور عزادارى دادند و فرمودند:

علیه السّلام ندبه و عزادارى و گریه کند و به اهل خانه خود دستور دهد که بر او بگریند و در خانه اش با اظهار گریه و ناله بر حسین علیه السّلام ، مراسم عزادارى برپا کند و یکدیگر را با گریه و تعزیت و تسلیت گویى در سوگ حسین علیه السّلام در خانه هایشان ملاقات کنند.

کامل الزیارات ، ص ۱۷۵

همدلى با عترت

امام رضا علیه السّلام به ریّان بن شبیب فرمود:

اگر تو را خوشحال مى کند که در درجات والاى بهشت با ما باشى ، پس در اندوه ما غمگین باش و در شادى ما خوشحال باش .

جامع احادیث الشیعه ، ج ۱۲، ص ۵۴۹

فرشتگان سوگوار

امام صادق علیه السّلام فرمود:

چهار هزار فرشته نزد قبر سیدالشهدا علیه السّلام ژولیده و غبارآلود، تا روز قیامت بر آن حضرت مى گریند.

کامل الزیارات ، ص ۱۱۹

 

مجالسى به یاد اَئمّه علیهم السّلام

امام رضا علیه السّلام فرمود:

هر کس در مجلسى بنشیند که در آن ، امر (و خطّ و مرام ما) احیا مى شود، دلش در روزى که دلها مى میرند، نمى میرد.

بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۷۸

 

نَفَسهاى تسبیح

امام صادق علیه السّلام فرمود:

نَفَس کسى که بخاطر مظلومیّت ما اندوهگین شود، تسبیح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست .

سپس امام صادق علیه السّلام افزود:

این حدیث را باید با طلا نوشت !

امالى شیخ مفید، ص ۳۳۸

 
مجالس حسینى

امام صادق علیه السّلام از(فُضیل) پرسید:

آیا (دور هم ) مى نشینید و حدیث و سخن مى گویید؟

گفت : آرى

فرمود: اینگونه مجالس را دوست دارم ، پس امرِ (امامت ) ما را زنده بدارید. خداى رحمت کند کسى را که امر و راه ما را احیا کند. وسائل الشیعه ، ج ۱۰، ص ۳۹۲

 

احیاء خط اهل بیت علیهم السّلام

امام صادق علیه السّلام فرمود:

به زیارت و دیدار یکدیگر بروید، با هم به سخن و مذاکره بنشینید و امر ما را: (کنایه از حکومت و رهبرى ) زنده کنید.

بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۳۵۲

 

منبع: چهل حدیث عزادارى، جواد محدّثى

درباره امیدواران